6 Ιαν 2013

Ο Ιωνάς και το Σκοτάδι του Εθνικισμού




Μια από τις ομορφότερες αφηγήσεις της βιβλικής παράδοσης είναι η ιστορία του Ιωνά. Η ιστορία κατά την οποία ο προφήτης καλείται από τον Θεό να κηρύξει στην πόλη Νινευί. Και αιχμάλωτος ενός ιουδαϊκού εθνικισμού αρνείται να εκτελέσει την εντολή. Ο Θεός όμως επιμένει να υποδεικνύει στον προφήτη το έργο του. Εκείνος, ανένδοτος, μπαρκάρει σε αντίθετη κατεύθυνση, ελπίζοντας να κρυφτεί από τον Θεό. Και τότε μαίνεται η θαλασσοταραχή, και οι άνδρες του καραβιού πετούν τον Ιωνά στη θάλασσα, κατά κοινή παραδοχή ότι αυτός είναι υπαίτιος της συμφοράς. Η περιπέτειά του μόλις έχει αρχίσει. Τον καταπίνει ένα ψάρι, που τον ξερνάει, τρεις μέρες αργότερα, στη στεριά. Κι αφού γλιτώνει, έχοντάς μας παραδώσει μια ποιητικότατη ευχή απ’ τα σκοτάδια της κοιλιάς του ψαριού, και δέσμευση στον Θεό για υπακοή, κηρύττει στην πόλη Νινευί, την τρυγημένη από το μύθο [Δ. Αρμάος].

Η πόλη μετανοεί και σώνεται, μα ο προφήτης θυμώνει πάλι, γιατί η αγάπη του Θεού διαχέεται και στους απίστους, τους αλλοδόξους και αλλοεθνείς, τους ποταπούς εκείνους.

Και τότε ο Θεός προστάζει να φυτρώσει ένα φυτό, να μεγαλώσει γρήγορα, να σκιάζει τον προφήτη, τον θυμωμένο και αποκαμωμένο από τη στανική του υπακοή. Ευφραίνεται ο προφήτης Ιωνάς, μα όχι για πολύ. Την άλλη μέρα στέλνει ο Θεός σκουλήκι να φάει τις ρίζες του φυτού, το οποίο ξεραίνεται. Και πάλι θυμώνει με τον Θεό ο προφήτης, για την απώλεια του φυτού που θεωρούσε δεδομένο – μολονότι του δόθηκε δώρο και δεν το έσπειρε ό ίδιος, μήτε μόχθησε γι’ αυτό. Και τότε του μιλάει ο Θεός και του εξηγεί ότι, αν ο προφήτης λυπήθηκε για ένα φυτό, πώς ο ίδιος ο Θεός δεν θα λυπόταν τη μεγαλούπολη όπου ζούσαν 120.000 ψυχές, χώρια τα ζωντανά;

Προτύπωση της Ανάστασης θεωρείται η ιστορία του Ιωνά. Και η τριήμερη παραμονή στα σπλάχνα του ψαριού, εικόνα της τριήμερης ταφής του Κυρίου. Ήδη όμως στην Καινή Διαθήκη η Ανάσταση συνδέει την ιστορία του Ιωνά με τη σωτηρία των εθνών (Μτ 12,39· Λκ 11,29).

Με την Ανάσταση του Χριστού γεννιέται ένα καινούργιο γένος, το γένος των χριστιανών. Είναι λαός εκλογής και όχι καταγωγής. Όλοι μετέχουν σ’ αυτόν. Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, διδάσκει ο απόστολος των εθνών Παύλος (Γαλ 3,28), ο οποίος άνοιξε τις πύλες της Ευρώπης στην προσκύνηση του Θεανθρώπου.

Ο Θεάνθρωπος, ο εναθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού, γεννιέται στο στάβλο και υμνείται από ταπεινούς ποιμένες και αγγέλους, προσκυνείται από τους μάγους εξ ανατολής και πολεμάται από το φονικό χέρι της εξουσίας, στο πρόσωπο του βασιλέα Ηρώδη, του παιδοκτόνου.

Η προσκύνηση των μάγων περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ματθαίο και αναλύεται στην πατερική παράδοση ως προεικόνιση της προσκύνησης των εθνών. Κανένας δεν έχει πια σχέση προνομιακή με τον Θεό και ο εκλεκτός, περιούσιος λαός, αποδεικνύεται πιο αδύναμος, πιο προσκολλημένος στις παραδόσεις του και –παρά την προετοιμασία του– λιγότερο ανοιχτός στον Χριστό. Αλλ’ όπως είπε ο πρωτομάρτυρας Στέφανος στην απολογία του προς τους αρχιερείς, τίνα τῶν προφητῶν οὐκ ἐδίωξαν οἱ πατέρες ὑμών; (Πραξ 7,52)

Αυτή την παγκοσμιότητα του ευαγγελίου έρχεται να καταλύσει στις μέρες μας μια διαδεδομένη, πλην όμως αυτιστική αντίληψη, ότι ο ελληνικός λαός είναι σήμερα περιούσιος λαός. Ότι η γλώσσα μας είναι ιερή γλώσσα (ξεχνώντας το εἴτε γλῶσσαι, παύσονται, Α Κορ 13,8). Η εσωστρέφεια τρέφεται και θεριεύει από τις πίκρες της καθημερινότητας, που όμως δεν γίνονται κριτική σκέψη, αλληλεγγύη, τάση αυτοδιόρθωσης και προκοπής, αλλά παράπονο, που βλέπει κυρίως εξωτερικούς εχθρούς…

Μια τάση τέτοια απαντά στην ελληνική κοινωνία χρόνια, ως ένα ιδεολογικό εποικοδόμημα, παραμυθία ποικίλων ελλειμμάτων. Ελλειμμάτων που σωρεύονται σε εθνικό καημό. Και ο καημός γιγαντώνεται σε ποσοστό υπερπολλαπλάσιο του εθνικού πλούτου και θεριεύει καθώς λιπαίνεται από κάθε λογής λαϊκισμό.

Εντούτοις, το τελευταίο διάστημα μαρτυρείται και μια ακραία εκδοχή του φαινομένου, που αγγίζει τα όρια της απανθρωπίας, με ένδυμα πολιτικής ιδεολογίας και οργάνωση με τη μορφή πολιτικού κόμματος. Ο λόγος για τη νεοφασιστική και νεοναζιστική, καθαρά εθνοφυλετική άκρα δεξιά. Η οποία συγκεκριμένα εκφράζεται, οργανώνεται, συγκροτείται γύρω από το κόμμα της Χρυσής Αυγής. Ένα κόμμα που δίνει ιδεολογικό προκάλυμμα σε κάθε λογής εγκληματικότητα και διαστροφή, και που παραπλανά συστηματικά τον κόσμο και ιδίως τον χριστιανικό. Η παραδοσιακή σύνδεση ενός συντηρητικού και ενίοτε ημιμαθούς και παραδομένου στην ακρισία χριστιανικού κόσμου με την άκρα δεξιά είναι η γέφυρα μέσω της οποίας η Χρυσή Αυγή αποκτά πρόσβαση και επενδύει προνομιακά, παράγοντας σύγχυση στον κόσμο αυτό. Ένα μείγμα αντιμουσουλμανικής και αντικομουνιστικής υστερίας είναι ικανό κατά πώς φαίνεται να κινητοποιήσει τα ανακλαστικά ενός τέτοιου κόσμου. Όμως, η Χρυσή Αυγή είναι όντως στον αντίποδα της χριστιανικής διδασκαλίας, της πανανθρώπινης αγάπης του Χριστού, της Βασιλείας του Θεού ως κατεξοχήν πατρίδας. «Χαρά σ’ εκείνον που είναι μονάχα πατριώτης του ουρανού», αναφωνεί ο ήρωας του Χέρμαν Μέλβιλ στο περίφημο έργο του Μόμπι Ντικ, σχολιάζοντας την ιστορία του Ιωνά.

Μέρες Χριστούγεννα, κλείνοντας σιγά σιγά τηνπερίοδο των εορτών, η Πρωτοβουλία Χριστιανών κατά του Εθνοφυλετισμού, Νεοφασισμού, Νεοναζισμού (ομάδα στο facebook) θυμίζει τα βασικά της χριστιανικής διδασκαλίας και καλεί τη Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος να καταδικάσει απερίφραστα την εθνοφυλετική και νεοπαγανιστική αίρεση της Χρυσής Αυγής. Ήδη η Εκκλησία της Κρήτης, αλλά και παλαίφατα Πατριαρχεία όπως και πολλοί ηγέτες Ορθοδόξων εκκλησιών έχουν προχωρήσει σε αντίστοιχη καταδίκη. Δημόσια στο διαδίκτυο (πρώτο σε κάθε μηχανή αναζήτησης με τον τίτλο της Πρωτοβουλίας) είναι αναρτημένο το σχετικό αίτημα προς την Ιερά Σύνοδο και στηρίζεται με τις υπογραφές όλων μας:


Είναι η ώρα της δράσης και της προσωπικής έκφρασης κάθε πνευματικού ανθρώπου και υπεύθυνου πολίτη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: