Ο Βιβλιοθηκάριος

Η βιτρίνα είναι στην αίθουσα του αναγνωστηρίου. Τα ξύλινα έπιπλα, οι στέρεες ξύλινες σκάλες σε κάνουν ευθύς αμέσως να νιώθεις πως είσαι σε καράβι. Ταξιδεύεις αρχικά σε ήρεμα νερά και κατόπιν, περνώντας τα στενά του Γιβραλτάρ βρίσκεσαι σε άγνωστες θάλασσες γεμάτες υφάλους, τέρατα, δράκους, θεριά… Μα δεν είσαι παρά στη Βιβλιοθήκη, σε μια Κεντρική Βιβλιοθήκη. Και το ταξίδι σου είναι στα αδιάβατα μονοπάτια της έρευνας. Ποιος είπε ότι δεν κρύβει παγίδες και κινδύνους κυριολεκτικούς μια μεταφορά; Το γνωρίζεις καλά, εσύ ο ερευνητής – γιατί να μην το πούμε πιο παραμυθένια, ο εξερευνητής αδιάβατων διαδρομών, αχαρτογράφητων εδαφών;

Μόνος θα πορευτείς τη διαδρομή, αφού σε θέλγουν τα άγνωστα νερά, τα απροσπέλαστα απ’ τον ήλιο δάση… Αλλά θα έχεις πυξίδα, εξάντα και αστρολάβο, τον βιβλιοθηκάριο. Επάγγελμα παλιό όσο κι η γνώση. Αυτός γνωρίζει τι κρύβεται και πίσω απ’ τη βιτρίνα. Παλεύει με τη σκόνη, τους ατέλειωτους σωρούς, τις άθλιες στοιβαγμένες αποθήκες. Καταλογογραφεί ευσυνείδητα και σου βρίσκει εκείνο που (ω του θαύματος!) δεν υπάρχει στον ηλεκτρονικό κατάλογο. Κανονικά, είναι «εκτιμητής βιβλίων», επιλέγει και παραγγέλνει, προβλέπει για σένα τον ερευνητή. Δεν ανήκει στις επιστημονικές του αρμοδιότητες απολύτως, αλλά φροντίζει τα σπάνια βιβλία, ενδεχομένως τα χειρόγραφα και παλίμψηστα…

Αν εσύ φέρεις βαρέως την αθλιότητα της οργάνωσης των βιβλιοθηκών στη χώρα σου, αθλιότητα που αποτυπώνει ανάγλυφα το γενικότερο πνευματικό επίπεδο, ο βιβλιοθηκάριος τη ζει.

Αν εσύ θυμάσαι με νόστο πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες επαρχιακών κωμοπόλεων στην Εσπερία, με σύστημα οργάνωσης πολύ σημαντικότερο εκείνου της αθηναϊκής πρωτευούσης, με δίκτυο που εκτείνεται παντού και μπορεί να σου παραγγείλει σχεδόν οτιδήποτε από οπουδήποτε, ο βιβλιοθηκάριος κάθε μέρα το αντιπαλεύει.

Αν η ιατρική κοινότητα μένει βουβή ή χαμηλόφωνα μόλις και ψιθυρίζει γιατί απαξιώνεται η Ιατρική Βιβλιοθήκη του Ευαγγελισμού, ο βιβλιοθηκάριος υψώνει τη φωνή.

Αν ιστορικές βιβλιοθήκες όπως της Ανδρίτσαινας συγχωνεύονται, τουτέστιν κλείνουν, και χλιαρά αντιδρούν οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου, ουδαμώς οι ντόπιοι που ίσως δεν γνωρίζουν την αξία μιας βιβλιοθήκης, ο βιβλιοθηκάριος υψώνει τη φωνή.

Αν στα σχολεία εισάγονται Ερευνητικά Προγράμματα, αλλά κλείνουν οι υπάρχουσες πολυδιαφημιζόμενες βιβλιοθήκες που λειτούργησαν μέσω ΕΣΠΑ, από υποστελέχωση, κι ας ξέρει πως το ζήτημα αφορά έναν άλλο κλάδο, ο βιβλιοθηκάριος υψώνει τη φωνή.

***

Είμαι ερευνήτρια… Και νιώθω στερημένη σαν φτωχοκόριτσο της επαρχίας όταν μιλάμε για βιβλιοθήκες στην Ελλάδα.

Είμαι εκδότρια… Και έχουμε δωρίσει πάλιν και πολλάκις βιβλία σε βιβλιοθήκες που διαλύθηκαν στα εξ ών συνετέθησαν μόλις ξέφτισε ο αρχικός ενθουσιασμός των εθελοντών στελεχών τους, ενώ δεν στηρίχτηκαν σε επαγγελματική βάση.

Είμαι καθηγήτρια… Και θλίβομαι που δεν μπορώ να δείξω στα παιδιά πώς να ανακαλύπτουν τη γνώση όπως ανακαλύπτουν τον έρωτα.

Είμαι μάνα, σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία. Και θα ήθελα και τα σπίτια όπου στάζουν οι τοίχοι, όπου χτυπούν τα δόντια των παιδιών κάτω από τις κουβέρτες, όπου δεν υπάρχει internet ή και ρεύμα ηλεκτρικό, αυτά τα σπίτια και αυτά τα παιδιά, να περνούν τις ώρες τους ζεστά και δημιουργικά σε μια βιβλιοθήκη της γειτονιάς τους, στελεχωμένη με έναν βιβλιοθηκάριο με γνώση και ψυχή.

Είναι αναγκαίο όσο το ψωμί.

Στη φτώχεια είναι πιο αναγκαίο από ποτέ.

Είμαστε μια χώρα παρακμιακή, λίγο πριν την εμμηνόπαυση, μ’ ένα γυαλιστερό κομπινεζόν και χαζοκαμαρώνουμε…

***

Ο έρωτας του ερευνητή και του βιβλιοθηκάριου είναι επίσης αρχέγονος. Κι αν η έρευνα στη χώρα αυτή δεν προχωράει είναι γιατί η σχέση αυτή, η ερωτική, έχει έναν κόμπο απ’ την αρχή. Σκόπιμα μιλώ για έρωτα ερευνητή και βιβλιοθηκάριου και όχι έρευνας και βιβλιοθήκης. Γιατί τα έμψυχα τιμούν τα άψυχα. Οικογένεια είναι οι άνθρωποι όχι οι τοίχοι. Βιβλιοθήκη είναι κυρίως τα στελέχη της, όχι τόσο τα γεμάτα ή άδεια ράφια της.

Στον έρωτα αυτό, τον δύσκολο, όπως όλους τους έρωτες στα χρόνια του μνημονίου, βάζει ταφόπλακα μια γραφειοκρατία. Μια άψυχη, ληγμένη, περίτεχνη λογιστική χαρτούρα. Κι αν οι βιβλιοθηκάριοι λογίζονται οι πρώτοι αναλώσιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, μαζί τους αναλωνόμαστε, πυρπολούμαστε, καιγόμαστε, όλοι εμείς, οι ποικιλώνυμοι εραστές του βιβλίου.

***

Τον γνώριζα από τις αρχές σχεδόν της συμμετοχήs μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από τα οξυνούστατα σχόλιά του, πολύ κοντά με τις διαθέσεις μου για τον χώρο του βιβλίου και τον χώρο των βιβλιοθηκών. Είχα την τύχη να τον γνωρίσω καλύτερα συν τω χρόνω. Γράφει ταχτικά σε έγκριτη εφημερίδα, αλλά δεν τον χαρακτηρίζει τίποτα ψωνίστικο. Τίποτε από το γνωστό ψωνίστικο των –όσο πιο δήθεν, τόσο πιο ψώνια– διανοουμένων.

Έχει χαμόγελο που σε λιώνει. Είναι η προσωποποίηση της απλότητας στις σχέσεις. Μεγάλη αρετή η απλότητα. Σε βλέπει, σε αγκαλιάζει, σε φιλάει. Μάγουλο βελούδο. Είναι οικοδεσπότης. Οικοδεσπότης διιστολογικών αφιερωμάτων και οικοδεσπότης αληθινός στην παρέα, όπου ένας πράσινος αναπτήρας μας ανάβει φωτιές.

Σε μελετάει και σ’ εμπιστεύεται. Χαρίζεται αλλά δεν υπερσχετίζεται. Στη δουλειά κρατάει την απλότητα, την εξυπηρετικότητα αλλά δεν υποκύπτει στην τυραννία της οικειότητας. Βλέπει μακριά, ως παραμυθάς, πατάει στη γη, ως εργάτης.

Συστήνεται ως βιβλιοθηκάριος. Τόσο απλά. Στην απλότητα διαφυλάσσει την ουσία, διαφυλάσσει την κρίση του στέρεη.

Απλό και διόλου περισπούδαστο και τούτο το κείμενο. Αφιερώνεται στον Βιβλιοθηκάριο.

Μαζί με τα άλλα του διιστολογικού μας αφιερώματος.

Χρόνια πολλά. Από γιορτή σε γιορτή...


Στα Κατσαμάκεια 2013 μετέχουν επίσης οι:

Nefosis A : Εμπρός λοιπόν καλά μου βιβλία!

roubinakiM : Το μάθημα που πρέπει να πάρεις, μικρέ μου Δίδυμε

Ο Δύτης των Νιπτήρων: Ο φανταστικός Βιβλιοθηκάριος

Deva Aleema: V for Vivliothikarios

Kidscloud: ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ! ;) ΚΑΤΣΑΜΑΚΕΙΑ 2013

Dina Vitzileou: Κατσαμάκεια 2013, μια γλυκειά όψη του διαδικτύου...

fvasileiou: Χρόνια πολλά, Γιώργο!

Stavrula: Ο φίλος μου ο Γιώργος

Silentcrossing: ρόλερ κόστερ στη βιβλιοθήκη

Λάσπη στ' αστέρια: Ένας κότσυφας στη μπλογκόσφαιρα! 

Κόκκινο Μπαλόνι: Για τον βιβλιοθηκάριο της καρδιάς μας 

Τσαλαπετεινός: Kaçamakεια 2013

Pollyanna: Να κάνουμε ένα αφιέρωμα με θέμα....

Καγκουρώ: Ένα αφιέρωμα από καρδιάς

Theorema: Το φως

kizil kum: τσακμακ

Anna-Silia: Όταν ήμουν... βιβλιοθηκάριος

Ερυθρό Καγκουρώ: Αντί πινακίου φακής...

Κουπέπκια: Κατσαμάκεια συνωμοσιολογία 

Κυνοκέφαλοι: γρηγόρης στ. είπε...

Happy Hour: Κατσακμάκι